اگر شما هم مثل من از حدود سال های ۱۳۷۵ که روزهای اولیه ورود اینترنت به ایران بود وارد فعالیت در این حوزه شده باشید حتما به خاطر دارید که ساختن یک صفحه وب و یا تولید یک وب سایت دینامیک و اتصال به بانک اطلاعاتی و ساخت فرم ها و دریافت اطلاعات از کاربران و تولید بخش های ثبت نام و ورود به سیستم و طراحی بخش وبلاگ و امکان پست کردن محتوا در وب سایت ها چقدر چالش انگیز و سخت بود.

آن زمان با حداقل امکانات برنامه نویسی تحت وب باید کار می کردیم و سیستم هایی که تولید می شد همیشه دارای باگ های زیادی بود که در بخش های مختلف وب سایت ها نمایان می شد و یک نفر همیشه باید بالای سر کار می بود تا مشکلات را برطرف کند.

تازه برنامه نویسی تحت وب داشت شکل می گرفت که مشکلات بزرگ تری نمایان شد. حمله های هکرها، نفوذ به دیتابیس SQL که می توانست در یک حمله ساده کل اطلاعات و داده های یک وب سایت را نابود کند، مشکلات امنیتی خود سرورها، و خلاصه خیلی سخت بود.

بعد کم کم سیستم های سایت ساز ساخته شدند که خودشان دارای ایرادهای متعدد بودند و یک ایراد امنیتی در آنها باعث می شد ناگهان صدها وب سایت یگر که توسط آنها ساخته شده بودند نابود شوند.

خلاصه اینکه در آن روزگار با مسائل و مشکلات زیادی روبرو بودیم تا اینکه WordPress معرفی شد و ناگهان یک جهش بزرگ در تولید وب سایت های دینامیلک و وبلاگ ها بوجود آمد. زمان طراحی یک وب سایت از روزها، به ساعت ها تقلیل پیدا کرد و با معرفی پوسته ها و پلاگین ها، دست توسعه دهندگان برای ساخت وب سایت های پیچیده تر با امکانات بسیار بیشتر از قبل و در مدت زمانی بسیار کوتاه میسر شد.

ولی این خوشحالی هم زمان زیادی طول نکشید چون وردپرس هم توسط تعدادی برنامه نویس تولید شده بود و دارای ایرادهای زیادی بود و ناگهان دوران هک شدن وب سایت های وردپرسی فرا رسید. تقریبا روزی نبود که وب سایت های ما هک نشوند و صفحه اول آنها با تصاویر ترسناک و پیام های تهدید آمیز هکرها عوض نشود. حال دردسرهای جدیدی داشتیم. کدهای اصلی وردپرس، پوسته ها و پلاگین ها همگی در خطر هک شدن بودند و ما کارمان شده بود پاکسازی وب سایت ها از کدهای آلوده. شرکت های میزبانی هم کارشان شده بود متوقف کردن وب سایت های آلوده و درخواست از صاحب وب سایت برای تمیز کاری. خدمات جانبی جدید هم توسط شرکت های مختلف معرفی می شد برای پاکسازی و ایمن سازی وب سایت ها. خلاصه بلبشویی شده بود. این موضوع برمی کردد به حدود ۲ تا ۳ سال قبل.

تا اینکه وردپرس کم کم بهتر و بهتر شد و به جایی رسید که امروز تقریبا موضوع هک شدن وب سایت های وردپرسی چندان سر زبان ها نیست. پوسته های بسیار زیبا و حرفه ای و پلاگین هایی که قدرت های زیادی به وب سایت ها می دهند، تا جایی که وردپرس را به یک پلتفورم ساخت وب سایت عالی تبدیل کرده است.

پس ما بیش از ۲۰ سال زمان صرف کردیم. در واقع صنعت وب و طراحی وب سایت ۲۰ سال طول کشید تا به جایی که امروز است برسد و این مسیر پر چالش هزینه های بسیار زیادی در بر داشته برای توسعه دهندگان و صاحبان کسب و کارها تا به این نقطه تقریبا مستحکم برسد. نقطه ای که در آن شخصی مثل من بتواند در کمتر از نصف روز همین وب سایتی که در حال بازدید و خواندن مطالب آن هستید را بسازد.

حال این همه مقدمه برای چه بود؟

نگرانی من برای انتخاب و نوشتن این موضوع به جایی بر می گردد که شاهد هستم دقیقا همان مسیر که ۲۰ سال پیش شروع شده بود، امروز دوباره با همان شکل و شمایل ولی در محیط دیگری شکل گرفته: محیط تلگرام!!!

تلگرام به دلیل ماهیتی که به عنوان یک سیستم پیام رسان دارد، امکاناتی که ما برای تولید و مدیریت محتوا لازم داریم را ندارد. مثلا اشتراک گذاری محتوا، کامنت گذاری و مدیریت کامنت ها، طبقه بندی محتوا، تولید محتوای دنباله دار، تولید پست های غنی شامل عکس و متن و ویدئو و سایر امکانات. این ها را چرا لازم داریم؟ چون ما سال ها با وردپرس کار کرده ایم و سال ها مدیریت وب سایت ها را بر عهده داشته ایم و می دانیم که این امکانات حداقل چیزهایی است که ما لازم داریم.

خوب تلگرام این امکانات را ندارد ولی امکان گسترش از طریق تولید بات را دارد. پس راه کار این است که بنشینیم و همه این امکانات را از صفر تولید کنیم و به صورت بات های متعدد و مختلف در کانال ها و گروه ها قرار دهیم.

و وقتی از تولید کدها صحبت می کنیم دقیقا می توانیم درک کنیم که چه مشکلاتی قرار است ایجاد شود. بات هایی پر از باگ و مشکلات امنیتی که به تعداد فراوان در همه کانال ها و گروه ها رها شده اند. همه این بات ها برنامه هایی هستند که توسط یک برنامه نویس کد شده اند و به بانک های اطلاعاتی متصل هستند. کافی است ملاحظات امنیتی در آنها رعایت نشود و همان فاجعه هایی که برای وب سایت های دینامیک سال ها قبل رخ می داد دوباره اتفاق بیافتد.

ضمن اینکه اکثر این بات ها توسط افرادی ناشناس تولید شده و ما به راحتی باید مجوز دسترسی به مدیریت کانال یا گروهمان را به آنها بدهیم و خدا می داند پشت پرده این کدها چه اتفاقاتی خواهد افتاد!

امروزه می بینیم که دغدغه خیلی از مدیران کانال ها و گروه ها این شده که همان امکانات اولیه وردپرس را به هر شکلی شده در تلگرام هم پیاده سازی کنند و تازه داریم کم کم متوجه می شویم تلگرام چه عقبگرد بزرگی برای وب فارسی ایجاد کرده.

تلگرام تولید محتوای ما را از فضای جهانی وب منتقل کرده به فضای کوچک و منزوی تلگرام که یک فرد به عنوان صاحب آن قادر است برای همه تولید کنندگان محتوا و فعالین در این سیستم تصمیم بگیرد.

تلگرام باعث شده ما از امکانات وسیع و عالی وب سایت ها دور شده و به دوباره کاری برای تولید امکانات ابتدایی و بدیهی که لازم داریم در تلگرام رو آوریم.

تلگرام باعث شده تا محتوای وب فارسی از رادار وب جهانی خارج شده و تمام زحمات تولید کنندگان محتوای فارسی در یک بستر نا مطمئن منتشر شود.

تلگرام باعث شده تا محتوای تخصصی کمتر، کم عمق تر، غیر اصیل بیشتری تولید شود فقط برای اینکه بتوانیم تعداد عضوهای کانالمان را بیشتر کنیم. چرا؟ چون محتوای ما در وب قابل جستجو نیست و باید با روش های اینچنینی سعی در افزایش عضوها کنیم تا محتوایمان بیشتر دیده شود.

تلگرام باعث شده تا اکثر زحمات تولید کنندگان محتوا به مرور زمان به هدر برود چون امکانات جستجوی محتوا و ساختار محتوا در تلگرام برای هدف دیگری ساخته شده است و قدرت دسترسی به محتوای قدیمی در آن بسیار اندک است.

تلگرام باعث شده تا متخصصین ما برای کارهای بسیار ساده مدیریت یک گروه یا کانال دست به دامن بات نویس ها شوند تا بتوانند وقت خود را به جای تلف کردن برای مدیریت گروهشان، بر کارهای مهم تر کسب و کارشان متمرکز کنند. با این فرض که این بات ها قرار است بدون باگ و با ملاحظات دقیق امنیتی تولید شده باشند.

تلگرام باعث شده تا کسب و کارهای ما به جای تمرکز بر افزایش کیفیت سیستم بازاریابی و فروش، فقط به روش های قدیمی تبلیغات در تلگرام و سپس سر و کله زدن با انبوهی از پیام های تکراری در مورد قیمت و رنگ و نحوه ارسال و تعویض و پس دادن کالا و غیره شوند. همه کارهایی که در وب سایتشان می توانستند با کیفیت عالی انجام دهند را باید در تلگرام به سخت ترین شکل انجام دهند. بدتر از آن هم اینکه باید تعداد زیادی بات نصب کنند که کمی مدیریت کانالشان راحت تر شود. با این امید که صبح که بیدار می شوند همین بات ها باعث زمین خوردن کسب و کارشان نشده باشند.

تلگرام باعث شده تا صاحبان کسب و کارها هر روز با این دلهره کار را شروع کنند که ممکن است تا بعد از ظهر کل کسب و کارشان به دلیل فیلتر شدن تلگرام نابود شود. به جای تمرکز بر روی کیفیت خدمات باید به دعا و التماس متوصل شوند!

تلگرام باعث شده تا به جای تمرکز بر تولید ابزارهای کاربردی که به رونق کسب و کارهای ایرانی کمک کند، نخبه های متخصص و شرکت ها وسرمایه های عظیم ما برای تولید نسخه های کپی شده از تلگرام به عنوان سیستم های پیام رسان ملی صرف شوند که در نهایت قرار است چیزی شبیه تلگرام باشند و قرار است وب فارسی را منزوی تر از این که هست کنند.

وقتی از انزوا صحبت می کنم دارم در مورد یک موضوع خیلی جدی و واقعی حرف می زنم. در تصویر زیر ببینید!

البته حتما تلگرام و همه ابزارهای پیام رسان دیگر دارای مزایای زیادی هستند به شرطی که از آنها برای همان کاری که ساخته شده اند استفاده کنیم.