دوست عزیز و فرهیخته جناب ناصر غانم زاده (t.me/ghanemzadeh) مطالب بسیار ارزشمندی در مورد استارتاپ ها منتشر می کنند. در یکی از پست هاشون در مورد پارامتر موفقیت استارتاپ چنین نوشته اند:

موفقیت استارتاپ این نیست که بتونه سرمایه جذب کنه یا در مسابقه رتبه بیاره؛ استارتاپ موفق اونی‌ست که مشتریانش به شدت ازش راضی باشن، به همین خاطر هم بتونه بزرگ (‌Scale) بشه و «دیگه استارتاپ نباشه».
‏تعریف شما از استارتاپ موفق چیه؟ ‌

من ضمن تایید نظر ایشان، دوست دارم نظر خودم در این مورد را مطرح کنم:

بنده معتقدم رضایت مشتری آیتمی است که سال ها در جهان موضوع آن تثبیت شده و جزو بدیهیات است.

در تعریف استارتاپ موفق نباید رضایت مشتری یک پارامتر و معیار موفقیت، بلکه یک پارامتر که فلسفه وجودی آنها را تعریف می کند در نظر گرفته شود.

نباید استارتاپ ها فکر کنند که می توانند نام استارتاپ بر خود بگذارند و در نهایت هم از ۰ تا ۱۰۰ یک نمره ای هم در زمینه مشتری مداری دریافت کنند.

به نظرم نمره مشتری مداری و رضایت مشتری فقط باید از ۹۹ تا ۱۰۰ باشد و استارتاپ های زیر ۹۹ را نباید به عنوان یک کسب و کار به رسمیت بشناسیم چون نه تنها موفق نخواهند شد بلکه کلا نام و فرهنگ استارتاپی را زیر سوال خواهند برد و این برای جامعه استارتاپی ایران که به اندازه کافی دشمن دارد، بسیار مضر است.

به نظر من بد نیست در فضای اقتصادی امروز که استارتاپ های کوچک از کشورها و شهرهای کوچک، خدماتی جهانی ارائه می دهند و با غول های بزرگ ‌رقابت می کنند، یک آیتم به نحوه ارزیابی موفقیت استارتاپ های ایرانی اضافه کنیم و آن هم نگاه بین المللی خدماتشان است.
این چیزی است که اقتصاد ما را نجات خواهد داد و خیلی کم به آن پرداخته شده است.

شما ساده ترین خدمات که فروشگاه آنلاین است را در نظر بگیرید. آیا می توانید یک فروشگاه آنلاین در ایران، حتی آنهایی که همیشه جزو موفق ترین ها محسوب می شوند، نام ببرید که مثلا یک دانشجوی غیر ایرانی در ایران بتواند از آنها خرید کند؟ یا یک توریست که در هتلی در ایران اقامت دارد بتواند از آنها خرید کند؟ یا خانواده سفیرهای کشورهای خارجی بتوانند از آنها خرید آنلاین انجام دهند؟ یا زائرینی که به تعداد بسیار زیاد و در همه فصول سال به ایران سفر می کنند بتوانند خرید آنلاین انجام دهند؟
آیا همین دسته افراد که مثال زدم می توانند از اسنپ یا تپسی، تاکسی سفارش دهند؟ آیا می توانند در نرم افزار آپ، تراکنش انجام دهند؟

مثال خیلی ساده تری برای شما دارم: من در خارج از ایران نمی توانم در بسیاری از سرویس دهندگان ایرانی حتی عضو شوم چون برای عضو شدن باید شماره موبایلی بدهم که فقط باید شماره ایران باشد (این هم از نتایج بومی سازی اشتباهی است که در ایران باب شده و نمونه خارجی آن تقریبا وجود ندارد!) در صورتی که کسی ممکن است اصلا شماره موبایل ایران نداشته باشد. چرا این شخص نباید بتواند از خدمات داخل ایران استفاده کند؟

از این نوع مشکلات که به سادگی قابل برطرف شدن است بسیار زیاد در خدمات آنلاین ما دیده می شود که شاید برطرف کردن آنها در حد تغییر چند سطر کد ساده باشد.

چرا در کشورهای اطراف ما همه خدمات به زبان بین المللی ارائه می شود ولی در ایران چنین نیست؟
ما که به دنبال جذب سرمایه گذار خارجی هستیم باید خدمات خارجی هم به آنها ارائه کنیم. آنها می آیند که مدتی در ایران زندگی کنند و خدمات آنلاین ما و استارتاپ های ما با آنها قهر هستند.

بسیاری از استارتاپ های ما می توانند با تغییر نگاه خود با کمی تلاش، به سرعت بین المللی شوند و ارزش آفرینی های درخشانی را به نمایش بگذارند.

به نظرم باید حرکتی را شروع کنیم که در دو فاز می تواند تعریف شود:
فاز ۱- اضافه شدن زبان انگلیسی مخصوص غیر ایرانی ها در خدمات موجود و سپس اندازه گیری موفقیت استارتاپ ها بر پایه جذب مخاطب غیر ایرانی در داخل ایران.
فاز ۲- گنجاندن امکانات و استانداردهایی که بتوان خدمات استارتاپ ها را به خارج از ایران هم ارائه کرد.

بر این اساس باید از این پس در همه رویدادهایی که به نحوی استارتاپ ها را محک می زنیم و به آنها رتبه می دهیم و یا در آنها سرمایه گذاری می کنیم، این دو موضوع را هم در لیست پارامترهای اندازه گیری قرار دهیم و این فرهنگ را ایجاد کنیم که استارتاپ موفق یعنی استارتاپ جهانی.

من حتی می خواهم پا را فراتر از این هم بگذرام و با احترام به همه استارتاپ های ایرانی موجود بگویم: استارتاپ موفق در فضای اقتصادی امروز ما یعنی استارتاپی که از روز اول با دید ارائه خدمات به مشتری خارجی و به زبان انگلیسی طراحی شده باشد.

البته می دانم که خواهید گفت حرف های من در حد رویاپردازی است ولی بسیاری از این رویاها دیر یا زود محقق خواهند شد. به امید آن روز.