اگر شما صاحب کسب و کار هستید، یک استارتاپ دارید و یا یک کارآفرین هستید که برای راه اندازی و فعالیت در فضای دیجیتال به دنبال فراگیری مطالب پایه این حوزه هستید احتمالا حرف من را خوب درک خواهید کرد.

شما حتما قبل از شروع فعالیت در فضای آنلاین به دنبال افراد یا شرکت هایی خواهید بود که بتوانند به شما مشاوره، راهنمایی، آموزش و سپس خدمات اجرایی بدهند و در ساخت امپراطوری شما در فضای دیجیتال کمک کنند.

حتما شما بهتر از من می دانید و یا اگر هم به این حرف من شک دارید، دیر یا زود خودتان تجربه این موضوع را به دست خواهید آورد که تمامی فعالیت ها را خودتان یک تنه نمی توانید پیش ببرید.

اکثر مفاهیم فضای دیجیتال بسیار فنی و تخصصی هستند و شما برای فراگیری آنها باید ماه ها و یا سال ها مطالعه کنید و آموزش ببینید و شاید حتی بدون تجربه و سعی و خطا هنوز هم نتوانید خودتان آنها را اجرا کنید.

بسیاری از این موضوعات نیاز به پیش زمینه تحصیلات مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات دارند، بسیاری از آنها تخصص های فنی و مهندسی لازم دارند و بسیاری از آنها هم نیاز به تجربه طولانی مدت و مطالعه دائمی برای به روز ماندن دارند.

خلاصه این که فکر این را از سرتان بیرون کنید که خودتان بخواهید این امپراطوری را در فضای دیجیتال بسازید، مدیریت کنید، رشد و گسترش دهید و به موفقیت برسانید.
شما حتما در این مسیر نیاز به مشاور و راهنما و مربی و مجری دارید. و البته همه این ها هم فقط در یک نفر و یا یک شرکت وجود ندارند و ممکن است شما مجبور شوید با افراد متعدد و شرکت های مختلف در هر زمینه که تخصص بیشتری دارند کار کنید.

اگر شما این شرایط را بپذیرید آنگاه گام بعدی شما این خواهد بود که به دنبال افراد و شرکت هایی باشید که مجموعه دانش و تخصص آنها بتواند به شما در اجرای طرح و پروژه شما در فضای دیجیتال کمک کند و مشکل شما هم دقیقا از همین جا شروع خواهد شد.

ببینید، ما نباید در این مورد غیر منطقی باشیم و به نظر من باید بپذیریم که دانش و تخصص کسب و کار در فضای دیجیتال، علمی است که در خارج از ایران شکل گرفته و به رشد و بلوغ رسیده و ما در ایران و البته بسیاری از کشورهای دیگر، استفاده کننده این علم هستیم و در بهترین حالت ممکن است آن را بومی سازی کنیم. در این مورد اگر خواستید می توانیم در یک زمان مناسب بحث کنیم ولی فعلا فرض را بر این می گذارم که با این ادعای من موافق هستید.
شما اگر از من و خیلی از دوستانی که در همین حوزه فعال هستند و مدتی است که در کسب دانش بازاریابی دیجیتال در حال تحقیق و فراگیری هستند و حتی ممکن است یک سال هم از شروع فعالیتشان نگذشته باشد بخواهید که چند وبلاگ، وب سایت و یا چند فرد متخصص در این حوزه را از میان افراد غیر ایرانی نام ببرند، در کمتر از چند ثانیه قادر به این کار خواهیم بود.

منظور من این است که افراد و شرکت های شاخص در این حوزه آنقدر زیاد است و این افراد آنقدر در زمینه تخصصی خودشان سرشناس هستند که نام آنها سر زبان همه متخصصین این حوزه حتی آنها که کمتر از یک سال وارد آن شده باشند است. یعنی نیازی نیست شما چندین سال در حوزه بازاریابی دیجیتال فعال باشید تا این نام های معروف را به خاطر بسپارید. برخی از آنها آنقدر معروف و معتبر هستند که ما هر روز با مطالب و توصیه های آنها سر و کار داریم.
ولی اگر برگردیم به داستان شما که می خواهید برای پروژه خودتان یک مشاور و یا یک شرکت معتبر برای اجرای طرح خودتان پیدا کنید، بزرگ ترین چالش همین خواهد بود که نمی توانید از میان متخصصین و شرکت های ایرانی به راحتی نام چند نفر شاخص را پیدا کنید که قشر بزرگی از سایر متخصصین و صاحب نظران، این افراد را به عنوان شاخص های اصلی و متخصصین مطرح در حوزه بازاریابی دیجیتال در ایران بشناسند.

این در حالی است که فضای دیجیتال موضوع جدیدی نیست و شاید به راحتی بتوان گفت که بیش از ۱۵ سال است که در ایران مطرح بوده است و متخصصین و شرکت های زیادی هم هستند که در حال ارائه خدمات در این حوزه هستند ولی حرف من این است که ما در این مدت ۱۵سال نتوانسته ایم افرادی را بسازیم و به جامعه متخصصین فضای دیجیتال تحویل دهیم که همه آنها را به عنوان افرادی شاخص قبول کرده باشند و نام آنها سر زبان ها باشد و شرکت آنها به عنوان یک شرکت پیشرو شناخته شده باشد.

مثلا من شخصا با اینکه در خبرنامه های افراد متخصص غیر ایرانی زیادی عضو هستم که هر روز اطلاعات مفید برای من ارسال می کنند، ولی حتی یک متخصص ایرانی در لیست من نیست که یک خبرنامه مرتب و روزانه با اطلاعات مفید و جذاب برای من ارسال کند. این کمی عجیب نیست؟
یا نمی توانم یک وبلاگ تخصصی در این حوزه نام ببرم که هر روز مطالبش به روز باشد، مصاحبه داشته باشد، پادکست داشته باشد، اینفوگرافیک تولید کند، صفحه فیسبوک فعال داشته باشد، کانال یوتیوب به روز داشته باشد و خلاصه اینکه بتوانم به آن به عنوان یک منبع قابل اتکاء و معتبر ایرانی تکیه کنم و با افتخار از آن نام ببرم.

البته وب سایت ها و وبلاگ های فارسی بسیار متعدد و زیادی وجود دارند ولی چرا نمی توانیم همانند نمونه های غیر ایرانی، به راحتی از چند تای آنها که از بقیه بهتر هستند نام ببریم؟ چرا ما پس از بیش از ۱۵ سال هنوز یک متخصص نام آور در این حوزه نداریم؟

بله همانطور که گفتم وب سایت و وبلاگ خیلی زیاد داریم ولی متاسفانه تمرکز اکثر آنها بر راضی کردن آلکسا و گوگل از خودشان است! احتمالا معنی این حرف من کمی گنگ است پس کمی بیشتر موضوع را موشکافی می کنم.

هنوز مطالب بسیار زیاد و مباحث متعدد پیرامون رتبه الکسای وب سایت ها در وب فارسی می بینیم، هنوز بر سر کسب رتبه بهتر در گوگل و یا افزایش هواداران اینستاگرام به هر روش ممکن و یا افزایش نمایش ویدئوهایمان در آپارات هستیم ولی اصلی ترین چیز را فراموش کرده ایم آن هم عبارت است از مخاطب هدف.
به عنوان یک نمونه واقعی، من در گوگل به دنبال مشاور بازاریابی دیجیتال جستجو کردم و روی اولین گزینه کلیک کردم. محتوای وب سایت حدود ۶ ماه قبل به روز رسانی شده بود! روی دومی کلیک کردم و وب سایت کلا دارای ایراد فنی بود و درست باز نمی شد. وب سایت سوم حدودا ۲ دقیقه طول کشید و یک صفحه نیمه خالی باز شد. وب سایت چهارم یک مجله آلاین بود و هر مطلب آن به ندرت بیش از یکی دو لایک خورده بود. مطالب وب سایت پنجم بیش از ۶ ماه قدمت داشت.

خلاصه اینکه شما اگر به دنبال یک مشاور در زمینه بازاریابی دیجیتال باشید باید دور گوگل را خط بکشید!

ولی همین وب سایت ها حتما دارای رتبه خوبی در گوگل هستند که خود این موضوع هم به شدت قابل شک است. چطور یک وب سایت با محتوای ۶ ماه قدمت در رتبه اول گوگل است؟ البته فعلا وارد این بحث نمی شویم ولی روی آن فکر کنید.

یا مثلا رتبه الکسا که اگر شما در گوگل جستجو کنید به ندرت منبع غیر ایرانی پیدا خواهید کرد که اهمیت چندانی به آن داده باشد و همه فقط نگاهی گذرا به آن دارند چون اصولا رتبه الکسا که فقط منعکس کننده قشر محدودی از اجتماع و رفتار آنلاین آنها است نمی تواند رتبه مهمی باشد ولی در وب فارسی تبدیل شده به یک آرمان که از نان شب هم برای خیلی ها واجب تر شده است.

خوب اگر ما تمرکزمان بر بهتر شدن رتبه در گوگل و الکسا باشد ولی مطالب وب سایتمان ۶ ماه قدیمی باشد به این معنی است که صاحب این وب سایت نمی تواند به عنوان یک فرد محقق و صاحب دانش و متخصص مطرح باشد. ما نباید رضایت مخاطب را فدای رتبه بهتر در گوگل و الکسا کنیم ولی متاسفانه در وب فارسی این اتفاق به راحتی رخ می دهد و نتیجه آن می شود همین که من را وادار به نوشتن این مطلب کرده است.

و باز مجددا سوال خودم را طرح می کنم که چرا ما پس از بیش از ۱۵ سال هنوز یک متخصص در این حوزه نداریم که بتوانیم نام او را بدون درنگ بیان کنیم که این فرد یا این شرکت متخصص و قابل اعتماد و اطمینان است؟

من در گروه های تلگرامی که متخصصین این حوزه در آنها فعال هستند هم عضو هستم و شاهد بحث و گفتگو ها هستم. متاسفانه مباحث هنوز پیرامون موضوعات اولیه و لایه های بالایی بازاریابی دیجیتال است و خیلی کم پیش می آید که دانش عمیق و دقیق در مورد مسائل پایه ای مطرح شود. موضوعات تحلیلی خیلی کم مورد توجه هستند و بیشتر موضوعات فنی و مهندسی هستند که به آنها پرداخته می شود.

مجموعه این موارد دست به دست هم می دهند تا مخاطب اصلی که همان کسی است که برای اجرای پروژه و طرح تجاری خود در فضای دیجیتال به دنبال یک تیم متخصص و یا یک مشاور معتمد است، دچار سردرگمی و سرخوردگی می شود و در نهایت هم بهترین راه کار برایش این خواهد بود که از یک نمونه خارجی کپی برداری کند.

نه اینکه پروژه های موفق نداریم ولی پروژه های موفق وب فارسی اکثرشان کپی نمونه های خارجی هستند و شاید پروژه های موفق اصیل بر اساس یک طرح بومی و خلاقانه، تعدادشان از انگشتان دست هم کمتر باشد و این برای فضای عظیم وب ایران خیلی کم است.

به نظر من امروز نیاز است تا وب ایران افرادی متخصص و سرشناس و مشاورینی معروف و معتبر با ایده های جدید و خلاقانه و قابل اعتماد را پروش دهد و به جامعه فعالین حوزه دیجیتال تحویل دهد و امیدوارم روزی فرا برسد که متخصصین ما شانه به شانه متخصصین غیر ایرانی و حتی بالاتر از آنها در فضای دیجیتال مطرح شوند و نام آنها سر زبان ها بیافتد و به نظر من این ممکن نخواهد شد مگر اینکه تمرکز متخصصین ما از بهتر شدن رتبه گوگل و الکسا به سمت رضایت مخاطبین اصلی، تغییر مسیر دهد.

من نوک حمله این انتقاد را به سمت حرفه ای که خودم در آن فعالیت دارم گرفتم تا شما دوست عزیز را متوجه این موضوع کنم که کم کاری در این زمینه را قبول دارم ولی از طرفی می خواهم شما هم نسبت به کسب و کار خودتان به همین شکل نگاه کنید. امروزه فضای کسب و کار در وب بسیار تغییر کرده است و نباید اجازه دهید کسب رتبه بهتر در گوگل و الکسا، شما را از توجه به مخاطبین اصلی کسب و کارتان منحرف کند.

کسب و کار شما هر چه که باشد، رضایت مخاطب مانند خون در بدن کسب و کار شما است و هیچ عاملی مهم تر از آن نیست. رتبه بهتر شما در گوگل زمانی برای تجارت شما موثر خواهد بود که محتوای وب سایت شما بر اساس نیازهای واقعی مخاطبین شما، به روز و جذاب باشد. در غیر اینصورت، واقعا برای مخاطب شما، رتبه وب سایت شما در گوگل یا الکسا چه اهمیتی خواهد داشت؟

اگر وب سایت شما و محتوای آن نتواند ثابت کند که شما در صنعتی که در آن فعالیت دارید دارای دانش و تخصص هستید و می توانید مشاور یا مجری خوبی باشید، آنگاه رتبه وب سایت شما در گوگل و الکسا و یا تعداد فالوورهای شما در اینستاگرام و یا تعداد اعضاء کانال شما در تلگرام، هیچ ارزشی نخواهد داشت.
لذا پیشنهاد من این است که قبل از نشستن پای صحبت مشاورینی که از همان ثانیه اول تمام تمرکزشان بر بهینه سازی وب سایت شما در گوگل و یا بهبود رتبه آن در الکسا است، بر شناخت بهتر و عمیق تر مخاطبین هدف کسب و کار خود و سپس یافتن راه کارهایی برای ارائه بهترین محتوا و بهترین خدمات به آنها باشید. این در دراز مدت بیشتر به نفع کسب و کار شما در فضای دیجیتال خواهد بود.